دیوان پروین اعتصامی، مجموعه اشعار بانوی شاعره، پروین اعتصامی است.
تاثیر شعر قدما و وارثان شیوه آنها در آن عصر، در کلام پروین و در قالب‌های بیانی و اندیشه‌های اخلاقی و اجتماعی او به‌طور محسوسی مجال جلوه یافت. به تعبیر پدرش یوسف اعتصام‌الملک، «شعر پروین، شعر اوقات و احوال و اشخاص نیست؛ شعر تربیت و تهذیب و تعمیم اخلاق کریمه است؛ ترانه روح‌افزای مهر و عاطفت و فضیلت است؛ نغمه جذاب سعی و عمل و همت و اقدام است؛ سرود بیداری و پرهیزگاری و رستگاری است».شعر پروین از لحاظ فکر و معنی بسیار پخته و متین است، گویی اندیشه‌گری توانا، حاصل تأمل و تفکرات خود را درباره انسان و جنبه‌های گوناگون زندگی و نکات اخلاقی و اجتماعی به قلم آورده است. در اندیشه و طرز بیان از اصالت برخوردار است. عواطف بشردوستی و حمایت از مردم محروم و یتیمان و سال‌خوردگان و ستمدیدگان که در شعر پروین به‌صورت واکنش روحی لطیف و مادرانه بروز کرده، از درون جان او جوشیده و سرشار از صمیمیت و صداقت است و رنگ ویژه طبع و ذوق وی را دارد. پروین قبل از هر چیز شاعر تربیت و شاعر اخلاق است.
تعلیم اخلاقی پروین بر مبنای عرفان مبتنی می‌شود و درعین‌حال با سعی و عمل هم پیوند استوار می‌یابد. عرفان پروین با همان تمثیل‌ها و تصویرهایی که نزد امثال سنایی، عطار، سعدی و مولانا هست، به بیان می‌آید و در پاره‌ای موارد تحت تأثیر آنهاست. چنان‌که منظومه پایمال آز، جولای خدا و لطف حق او از لحن و فکر مولانا و منظومه جامع عرفان، صید پریشان و کعبه دل او از سوز و حال عطار نشان دارد و بااین‌همه، در تمام این‌گونه تمثیلات و مناظرات که طرز بیان سعدی، سنایی، نظامی، انوری و ابن یمین هم در آنها گه‌گاه هست، چیزی از روح عصر، از عرفان مبنی بر سعی و عمل و از کمال مطلوب انسانی در مفهوم جامع و عصری آن جلوه دارد و این جمله، استقلال فکر و درعین‌حال اصالت هنر پروین را به‌نحو انکارناپذیری برجسته می‌سازد.
از نظری دیگر، این‌چنین تأمل در احوال انسان، گل و گیاه، اشیا و هر چیز که در محیط اطراف و زندگانی روزمره وجود دارد و به دریافت‌های پرمغز و لطیف نایل آمدن و حاصل تخیلات و تفکرات خویش را به زبان شعر با شیوه‌ای هنرمندانه و پرتأثیر بیان کردن، از ویژگی‌های شعر پروین و در شعر فارسی کم‌نظیر است. از این حیث در حقیقت، او مانند لافونتن در شعر فارسی است[۳].
مقبولیت اندیشه‌های شامل او در هر زمان و نیز نحوه بیان کلی و فراگیرش طوری است که دیوان پروین و حکایات و تمثیلات او با ظرافت خیال و روح پخته و معتدل و لطف تعبیری که دارد، ارزشی پایدار تواند داشت، اما انصاف این است که هنوز قدر بلند این شاعره بزرگ و کم‌نظیر در ایران، چنان‌که باید، شناخته نشده است.
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.